ناخنهای سالم و زیبا نه تنها جلوهای جذاب به دستها میبخشند، بلکه نشاندهنده وضعیت کلی سلامت بدن نیز هستند. بسیاری از افراد با مشکلاتی مانند شکنندگی، ترک خوردن یا نازک شدن ناخنها روبرو میشوند و این میتواند به دلایل مختلفی از جمله کمبود مواد مغذی، عوامل محیطی و عادات نادرست باشد. در این مقاله، علل شکننده بودن ناخنها و راهکارهای مناسب برای داشتن ناخنهایی سالم و محکم را بررسی خواهیم کرد.
ساختار ناخن و اهمیت سلامت آن
ناخنها از یک پروتئین به نام کراتین تشکیل شدهاند که در رشد و استحکام آنها نقش کلیدی دارد. ساختار ناخن شامل بخشهایی مانند صفحه ناخن، بستر ناخن و کوتیکول است. سلامت ناخنها تحت تأثیر عوامل داخلی (مانند تغذیه و سلامت عمومی) و عوامل خارجی (مانند تماس با مواد شیمیایی) قرار دارد.
علل شکننده بودن ناخنها
۱. کمبود مواد مغذی
ناخنها برای رشد و استحکام به مواد مغذی مختلفی نیاز دارند. کمبود برخی ویتامینها و مواد معدنی میتواند باعث شکنندگی ناخنها شود:
• بیوتین (ویتامین B7): کمبود این ویتامین باعث ضعف و شکنندگی ناخنها میشود.
• آهن: کمبود آهن میتواند منجر به ناخنهای نازک و شکننده شود و گاهی به حالتی به نام “ناخن قاشقی” منجر میشود.
• روی (زینک): برای رشد و بازسازی سلولهای ناخن ضروری است.
• کلسیم و ویتامین D: برای حفظ استحکام ناخنها نقش مهمی دارند.
• پروتئین: کمبود پروتئین در رژیم غذایی باعث ضعف ساختار ناخن میشود.
۲. کمآبی بدن
نوشیدن آب کافی برای حفظ رطوبت ناخنها ضروری است. کمبود آب میتواند باعث خشکی و شکنندگی آنها شود.
۳. تماس مداوم با مواد شیمیایی
استفاده مکرر از شویندهها، ضدعفونیکنندهها و لاکپاککنهای حاوی استون میتواند ناخنها را خشک و شکننده کند.
۴. عوامل محیطی
قرار گرفتن مداوم در معرض سرما، گرما یا هوای خشک میتواند رطوبت ناخنها را کاهش دهد و منجر به ترک خوردن یا لایهلایه شدن آنها شود.
۵. استفاده نادرست از محصولات آرایشی ناخن
استفاده بیش از حد از لاکهای نامرغوب، ژل ناخن و کاشت ناخن ممکن است به ساختار طبیعی ناخن آسیب برساند و آن را نازک و ضعیف کند.
۶. عادات نادرست
• جویدن ناخنها یا پوست اطراف آنها میتواند به ناخنها آسیب برساند.
• استفاده از ناخنها به عنوان ابزار برای باز کردن بستهها یا خراشیدن سطوح باعث شکنندگی آنها میشود.
۷. مشکلات پزشکی
برخی بیماریها مانند کمکاری تیروئید، پسوریازیس و قارچ ناخن میتوانند باعث ضعف و شکنندگی ناخنها شوند.
۸. افزایش سن
با افزایش سن، ناخنها ممکن است نازکتر و شکنندهتر شوند. این امر به دلیل کاهش تولید کراتین و کاهش جریان خون به بستر ناخن رخ میدهد.
راهکارهای تقویت و حفظ سلامت ناخنها
۱. تغذیه مناسب
تغذیه سالم و متعادل یکی از بهترین راهها برای تقویت ناخنها است. مواد مغذی زیر را در رژیم غذایی خود بگنجانید:
• بیوتین: در مواد غذایی مانند تخممرغ، بادام، آووکادو و موز یافت میشود.
• آهن: با مصرف اسفناج، عدس، گوشت قرمز و تخمه کدو نیاز بدن به آهن را تأمین کنید.
• کلسیم: لبنیات، کلم بروکلی و بادام منابع خوبی از کلسیم هستند.
• ویتامین C: مصرف مرکبات، فلفل دلمهای و توتفرنگی برای افزایش جذب آهن و سلامت ناخنها ضروری است.
• امگا ۳: ماهیهای چرب مانند سالمون، گردو و دانه چیا منابع عالی امگا ۳ هستند.
۲. آبرسانی مناسب
روزانه حداقل ۸ لیوان آب بنوشید تا رطوبت بدن و ناخنها حفظ شود. مصرف مواد غذایی آبدار مانند خیار و هندوانه نیز کمککننده است.
۳. مراقبت صحیح از ناخنها
• ناخنها را تمیز و خشک نگه دارید تا از رشد قارچ جلوگیری شود.
• از کوتاه کردن بیش از حد ناخنها یا استفاده از ناخنگیرهای تیز خودداری کنید.
• هنگام انجام کارهای خانگی یا شستوشوی ظروف از دستکش استفاده کنید.
۴. استفاده از محصولات مراقبتی مناسب
• مرطوبکنندهها: از کرمهای مرطوبکننده و روغنهای طبیعی مانند روغن زیتون، روغن نارگیل یا روغن بادام برای حفظ رطوبت ناخنها و پوست اطراف آنها استفاده کنید.
• سختکنندههای ناخن: در صورت نازک بودن ناخنها، از محصولات تقویتی مانند لاکهای سختکننده استفاده کنید.
۵. اجتناب از عادات مضر
• از جویدن ناخنها خودداری کنید.
• لاکپاککنهای بدون استون را انتخاب کنید، زیرا استون میتواند ناخنها را خشک کند.
• از تماس مستقیم با مواد شیمیایی مضر پرهیز کنید.
۶. ماساژ ناخنها
ماساژ بستر ناخنها با روغنهای طبیعی یا کرمهای مخصوص میتواند جریان خون را افزایش دهد و به رشد سالمتر ناخنها کمک کند.
۷. درمانهای خانگی
• آبلیمو و روغن زیتون: مخلوطی از آبلیمو و روغن زیتون را روی ناخنها ماساژ دهید. این ترکیب به تقویت و درخشندگی ناخنها کمک میکند.
• سرکه سیب: سرکه سیب میتواند از عفونتهای قارچی جلوگیری کند. چند قطره سرکه سیب را در آب گرم ریخته و ناخنها را در آن قرار دهید.
• عسل و آلوئهورا: این مواد به مرطوبسازی و تقویت ناخنها کمک میکنند.
۸. مراقبت از کوتیکولها
• کوتیکولها نقش حفاظتی دارند و نباید آنها را بیش از حد کوتاه کنید.
• از روغن کوتیکول برای نرم کردن و مرطوبسازی آنها استفاده کنید.
۹. کاهش استرس
استرس میتواند به ریزش مو و شکنندگی ناخنها منجر شود. فعالیتهای آرامشبخش مانند مدیتیشن و یوگا را در برنامه روزانه خود قرار دهید.
۱۰. مراجعه به پزشک
در صورتی که ناخنهای شما به طور مداوم شکننده هستند و با تغییرات سبک زندگی بهبود نمییابند، ممکن است مشکلات پزشکی خاصی وجود داشته باشد. مشاوره با یک متخصص پوست و مو میتواند به تشخیص و درمان صحیح کمک کند.
داشتن ناخنهای سالم و محکم نیازمند توجه به عوامل تغذیهای، مراقبتی و محیطی است. با رعایت یک رژیم غذایی متعادل، مصرف کافی آب، اجتناب از عادات مضر و مراقبتهای منظم، میتوانید ناخنهایی زیبا و مقاوم داشته باشید. همچنین، در صورت وجود مشکلات پایدار، مشورت با پزشک برای بررسی دقیقتر و درمان الزامی است. ناخنها بخشی از زیبایی دستها و بازتابی از سلامت عمومی بدن هستند، بنابراین مراقبت از آنها اهمیت ویژهای دارد.